Je eet gezond, beweegt regelmatig en toch lukt het maar niet om die paar kilo’s kwijt te raken. Misschien val je af, maar komen ze na een paar weken weer terug. Heel frustrerend en soms zelfs ontmoedigend.
Vaak klinkt het advies: ‘minder eten, meer bewegen’. Maar als dat altijd werkte, zat jij nu niet vast in deze cyclus van vallen en weer aankomen.
In deze blog leg ik uit welke verborgen factoren ervoor kunnen zorgen dat je lichaam juist vasthoudt aan dat gewicht, en waarom het vaak veel ingewikkelder is dan alleen calorieën tellen.
Deze uitspraak hoor je vaak:
💬 “Als je gewoon minder eet dan je verbrandt, val je altijd af.”
Het calorie-in/calorie-out-principe is technisch gezien niet onwaar: in een perfect gecontroleerde situatie klopt het dat als je structureel minder calorieën binnenkrijgt dan je verbrandt, je gewicht verliest.
Maar… dat is niet de volledige realiteit. Ik werk met mannen en vrouwen van vlees en bloed, met stress, hormonen, agenda’s, cycluswisselingen, slaaptekort, en al het andere wat invloed heeft op het systeem. En dan is het verhaal een stuk genuanceerder. Het reageert op alles wat jij al hebt meegemaakt: te weinig slaap, langdurige stress, hormonale schommelingen, eerdere strenge diëten, tekorten…
Allemaal factoren die ervoor kunnen zorgen dat je lijf juist niets loslaat, maar vasthoudt.
Laten we er even wat dieper op in duiken. Want als afvallen zó simpel was: 'als minder eten en meer bewegen,' dan had je het wiel allang uitgevonden, toch?
Er spelen vaak dingen mee die je niet zomaar terugziet op een weegschaal of in een calorie-app:
🔸 Stress verhoogt je cortisolniveau
En dat hormoon zorgt er niet alleen voor dat je sneller buikvet opslaat, maar ook dat je lichaam in een staat van ‘overleven’ blijft, waarin het niets wil loslaten.
🔸 Te weinig eten vertraagt je stofwisseling
Je verbranding zakt omdat je lichaam op safe speelt. Het gevolg? Minder vetverbranding, meer honger, meer opslag. Niet omdat je lichaam ‘stuk’ is, maar omdat het zich aanpast om je te beschermen. Want je lichaam is evolutionair geprogrammeerd om te overleven, niet om af te vallen. Dus als je langdurig te weinig eet, kunnen er aanpassingen in je stofwisseling plaatsvinden.
🔸 Hormonen bepalen je vetverdeling, hongergevoel én stemming
Oestrogeen, insuline, leptine... ze hebben allemaal invloed op je energie, je eetlust en waar je lichaam vet opslaat. Een disbalans hierin kan gewichtsverlies behoorlijk in de weg staan. Zeker in fases zoals de overgang werkt je lijf anders: de oestrogeenproductie neemt af, en het lichaam probeert dat deels op te vangen via buikvet. Vetweefsel wordt als het ware een hormonale reserve, dus nee, dat buikje zit er niet ‘zomaar’. Je lijf kiest voor veiligheid.
🔸 Eerdere diëten kunnen nog steeds impact hebben
Als je vaak gejojood hebt, is je lijf misschien wantrouwig geworden. Het onthoudt eerdere tekorten en probeert je nu juist te beschermen tegen nóg een ronde van schaarste.
🔸 Slaap en herstel zijn net zo belangrijk als voeding
Te weinig of onrustige slaap beïnvloedt je hongergevoel, je insulinegevoeligheid én je motivatie. Een uitgerust lichaam kiest heel anders dan een uitgeput lijf.
Je ziet: je lichaam is niet aan het falen. Het is juist ontzettend slim.
Het doet voortdurend z’n best om jou te beschermen, tegen tekorten, tegen uitputting, tegen alles wat (mogelijk) nog komen gaat.
- Er is een onderzoek gedaan naar vrouwen die tijdens de Hongerwinter zwanger waren. Hun kinderen bleken, zelfs jaren later, een verhoogd risico te hebben op overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten. Waarom? Omdat hun lijf al in de baarmoeder leerde: er is schaarste, dus ik moet alles opslaan wat ik krijg.
Meer lezen? Bekijk hier het onderzoek naar de Hongerwinter en latere gezondheidseffecten bij kinderen.
Hongerwinter Onderzoek – Gevolgen voor het kind van ondervoeding tijdens de zwangerschap
Je lichaam kiest altijd voor overleven. Niet voor afvallen.
En precies daarom werkt harder je best doen vaak helaas niet, maar anders kijken wél.
Reactie plaatsen
Reacties